Ropucha szara
Ropucha szara (Bufo bufo)
Ropucha szara, ropucha zwyczajna – największa z żyjących w Polsce ropuch. U tego gatunku zróżnicowanie płciowe (dymorfizm płciowy) pod względem wielkości ciała jest najwyraźniej zaznaczony wśród polskich ropuch. Samce – mniejsze (dł. 50-100 mm), samice – większe (dł. 60-125 mm). Ciało tego płaza jest krępe i masywne, pysk szeroki.
Roczny cykl życia ropuchy szarej (jak i większości płazów) można podzielić na 3 okresy: sen zimowy, pora godowa i okres żerowania.
[ Gody ]
Rozpoczynają się wcześnie – już pod koniec marca. Nie ma szczególnych wymagań co do zbiornika. Jeśli woda zajmuje większy obszar, ropuchy trzymają się w strefie przybrzeżnej. Tutaj taka ciekawostka: w przypadku godów żaby moczarowej – gody występują z dala od brzegu, wręcz na środku zbiornika wśród trzcin i traw.
Ubarwienie godowe u tego gatunku nie występuje. U samców pojawiają się w tym okresie czarne modzele godowe na trzech pierwszych palcach kończyn przednich. Samce często stają się agresywne i często z braku samicy atakują inne zwierzęta. Ze względu na brak rezonatorów, nie wydają głośnych dźwięków. Dojrzałość płciową osiągają w 2 (samce) i 3 (samice) roku życia.
Foto: Ampleksus (łac. amplexus – „uścisk”). Jest to pozycja niezbędna do złożenia jaj przez samicę i wyrzucenia nasienia do wody przez samca. Występuje u płazów bezogonowych oraz salamandry plamistej.
[ Sen zimowy ]
Ropuchy szare zimują w różnego rodzaju dziurach w ziemi, czasem w piwnicach; często gromadnie z innymi płazami. Rzadko spędzają zimę w wodach płynących razem z żabami trawnymi i wodnymi.
Foto: Na grzbiecie widać liczne brodawki. Z tyłu głowy olbrzymie gruczoły przyuszne.
Prowadzi wieczorny i nocny lądowy tryb życia, do wody wchodzi tylko podczas godów. Podczas łowów z reguły chodzi unosząc ciało nieco nad ziemią. Jak każda ropucha – kiepsko skacze – zazwyczaj tylko w czasie ucieczki. Tutaj pasuje wyjaśnić: ropuchy mają krótsze nogi od żab i dlatego kiepsko skaczą.
Jest bardzo żarłoczna. Poluje na duże dżdżownice, nagie ślimaki, owady, pająki. Czasem łowi także drobne kręgowce – inne płazy, gady, a nawet małe gryzonie i pisklęta ptaków. Jest bardzo pożyteczna – zjada wiele szkodników z naszych ogrodów i pól. Żeruje w nocy i dzięki temu zastępuje śpiące wtedy ptaki owadożerne. Masowo zjada owady i ślimaki, ponadto jest jednym z nielicznych zwierząt pożerających stonkę ziemniaczaną. Może również zjadać pszczoły i osy – ich jad nie robi specjalnego wrażliwa na nich.
Ropucha szara jest silnie przywiązana do miejsca, szczególnie stare osobniki. Dzięki dobrej orientacji w przestrzeni po polowaniu wraca do swojej stałej kryjówki. Obiera sobie na nią zazwyczaj nory kretów i gryzoni (albo wykopane samodzielnie), szpary między korzeniami drzew lub gęste krzewy.
Foto: Samica składa jaja w dwóch sznurach i rozwiesza wśród roślin. Pojedynczy sznur ma długość 2,5-5 m. Mi udało się zrobić zdjęcie pod wodą ponieważ przy okazji miałem w zanadrzu pojemnik plastikowy, do którego włożyłem aparat. A wyglądało to tak: 😉
Foto: Joanna Dragon – ode mnie z pracy 😉
W Polsce wszystkie płazy objęte są ochroną. Ropucha szara jest objęta ochroną częściową. Zabronione jest również chwytanie i jej niepokojenie.